Ауру артериялар
Мүмкін, «атеросклероз» терминін естіген шығарсыз. Егер естімеген болсаңыз, уайымдамаңыз, бұл дәрігерлердің ауру артериялар үшін қолданатын сөзі.
Артерияларыңызды бақшадағы су шлангісі деп елестетіп көріңіз.
Шүмек — сіздің жүрегіңіз, ол сұйықтықты шлангке (сіздің артерияңызға) айдайды. Артерияларыңыз бен бақша шлангісінің арасындағы жалғыз айырмашылық — сұйықтықтың (қан) жүйеден кетпеуі. Ол айналымда қалып, оттегі мен қоректік заттарды қажетті жерге жеткізеді.
Енді осы шлангінің соңында жабылып, шүмектен келетін қысым көтерілсе, не болатынын елестетіп көріңізші. Сұйықтық сыртқа шыға алмағандықтан, қысым көтеріле бастайды. Енді қысқа мерзімде шланг жоғары қысымға төзу үшін жеткілікті шамада серпімді болады деп үміттенеміз, бірақ бұл ұзақ уақыт бойы жалғасса, шланг жарылып кетуі мүмкін. Әсіресе, егер қысымы бар шланг күн астында қалып қойса, ол ақырында қатты және серпімсіз болып қалады.
Сіздің артериялық жүйеңіз де дәл сондай болады.
Егер артериялардағы қысым қандай да бір себеппен (мысалы, сіздің спорттық командаңыз гол соққанда) жоғарыласа, сіздің артерияларыңыз серпімді болғандықтан оған төзе алады. Бірақ егер бұл жоғары қысым ұзақ жылдар бойы сақталса, ұзақ мерзімді стресс артерияңыздың қабырғаларында кішкене жарықтардың пайда болуына әкелуі мүмкін.
Бақытымызға орай, сіздің денеңізде бұл жарықтарды жөндеуге арналған нәрсе бар. Бұл «нәрсе» холестерин деп аталады. Бізге холестерин қажет, өйткені ол жоғарыдағы мысалдағыдай жасуша қабырғаларын және жоғары қан қысымынан туындаған зақымдарды түзетеді.
Мәселе мынада, егер қысым мәселесі сақталса немесе сізде тым көп холестерин болса, кішігірім зақым енді көбірек холестерин жинауы мүмкін. Басқа заттар да қосылып, нәтижесінде артерия қабырғасы қалыңдап, серпімдігі азаяды. Солай болғаны сонша, егер бұл жалғаса берсе, артерия толығымен бітеліп қалуы мүмкін. Сондай-ақ кейде болатын нәрсе — артерия қабырғасында пайда болған бұл түйіншек тұрақсыз болып, жарылып кетуі мүмкін, ол төмен қарай ағып, миыңыздың бір жеріндегі артерияны бітеп тастауы мүмкін.
